Thông tin bài báo khoa học

Tên bài báo:

Giá trị biểu cảm sơn truyền thống trên kiểu thức trang trí di tích thời Nguyễn và Vận dụng trong công tác đào tạo tại Trường ĐH Nghệ thuật, ĐH Huế

Tạp chí:

ISSN:
Tên tạp chí	Báo cáo Hội nghị Khoa học ngành (Đăng toàn văn, có phản biện khoa học) (263)
Tạp chí	Trong nước
Loại tạp chí	Báo cáo khoa học
Cấp tạp chí	HĐCDGS
Năm đăng:	2021
Tập:
Số:	2018-05-19
Trang:	01-111

Lĩnh vực:

Nghệ thuật và lịch sử nghệ thuật

Tác giả:

Đỗ Xuân Phú (Chính)

File đính kèm:

1. Lý do chọn đề tài Sơn truyền thống (STT) trong kiến trúc thời Nguyễn phản ánh sâu sắc tính thẩm mỹ của cung đình. Chúng không chỉ mang trong mình những giá trị to lớn về lịch sử, nghệ thuật mà còn chứa đựng cả văn hóa tâm linh, tôn giáo, tín ngưỡng..., ảnh hưởng bởi tư tưởng chính thống của nho giáo và hòa đồng với Lão giáo, Phật giáo, đó chính là những đặc trưng văn hóa nghệ thuật thời Nguyễn. Di sản mỹ thuật nhà Nguyễn với một quần thể di tích bề thế, phản ánh khá rõ nét diện mạo của nghệ thuật của thời đại, nghệ thuật trang trí STT đã trở thành một thành tố quan trọng, một thuộc tính thẩm mỹ mang bản sắc riêng, độc đáo của cung đình thời bấy giờ. Về mỹ thuật thời Nguyễn, STT trong nghệ thuật trang trí là một bình diện mỹ thuật được quan tâm đến giá trị thẩm mỹ và tính khái quát trong biểu tượng kiểu thức trang trí (KTTT) và màu sắc. Đó cũng là một trong những giá trị nổi bật, hàm chứa nội dung nhân văn sâu sắc và đậm tính triết lý phương Đông. Thời Nguyễn trọng vọng những danh nhân kiệt xuất, phản ánh tài năng sáng tạo của nghệ nhân Việt trong lĩnh vực hoạt động mỹ thuật, tạo nên những công trình kiến trúc cung đình đậm tính sơn cùng với những tác phẩm tuyệt tác. Đánh dấu bước phát triển của mỹ thuật cung đình bằng STT và góp phần hình thành nên phong cách mỹ thuật riêng của thời Nguyễn. Ngày nay STT và KTTT vẫn còn được lưu truyền, giữ gìn và trao truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác, chúng đã trở thành điểm nhấn sâu sắc và không thể thiếu đối với đời sống văn hóa xã hội của thời xưa và nay. Có thể khẳng định rằng, nhà Nguyễn (1802-1945) đã để lại cho chúng ta một khối di sản kiến trúc có sử dụng chất liệu STT khá đồ sộ như đồ dùng sinh hoạt, đồ tế tự son thếp và những KTTT. Ở đây, STT trong nghệ thuật trang trí có tầm quan trọng, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc và mang ý nghĩa Chân - Thiện - Mỹ rõ nét. STT trong kiến trúc cố đô Huế có những sắc màu cổ kính, huyền ảo, ấm cúng và điểm xuyết những họa tiết, hoa văn trang trí làm nổi bật chủ đề được truyền tài từ dân gian của một thời kỳ vàng son tráng lệ. Bằng đôi bàn tay khéo léo, đôi mắt thẩm mỹ có tính sáng tạo của các nghệ nhân, người thợ sơn, họ đã sáng tác ra những sản phẩm đồ sơn trang trọng phục vụ cung đình, chất liệu sơn đã trở thành chuỗi mạch kết nối giữa cái hồn của người thợ và cái đẹp của những KTTT dân gian ẩn chứa sâu sắc vào chốn vương triều. Từ những yêu cầu cụ thể và tính cấp thiết trong nghiên cứu đề tài này, đề tài nêu lên những khái niệm và thuật ngữ nhằm mục đích khẳng định để có cơ sở lý luận. Nghiên cứu vị trí, vai trò, đặc trưng của STT và tinh hoa nghệ thuật trang trí để làm chúng bật lên so với các chất liệu khác cùng thời. Vì vậy, có thể khẳng định STT có vai trò khá quan trọng trong nghệ thuật tạo hình ở Quần thể Di tích cố đô Huế (QTDTCĐH), nhưng ở góc độ chuyên sâu thì rất ít tác giả quan tâm nghiên cứu và đây là khoảng trồng còn bỏ ngõ nên chủ nhiệm đề tài (CNĐT) chọn đề tài Giá trị biểu cảm sơn truyền thống trên kiểu thức trang trí di tích thời Nguyễn và vận dụng trong công tác đào tạo tại trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế để thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp Đại học Huế.

Thuộc đề tài: