Thông tin bài báo khoa học

Tên bài báo:

Chất thơ trong ca từ của Văn Cao

Tạp chí:

ISSN:	ISN 0866 - 7349
Tên tạp chí	Tạp chí Bài báo trên tạp chí cấp quốc gia (kể cả 2 Đại học Quốc gia) (2)
Tạp chí	Trong nước
Loại tạp chí	Tạp chí
Cấp tạp chí	HĐCDGS
Năm đăng:	2025
Tập:
Số:	11/2023
Trang:	23-27

Lĩnh vực:

Nghệ thuật và lịch sử nghệ thuật

Tác giả:

Nguyễn Thành

File đính kèm:

Từ đây người biết yêu người”. Đối tượng trữ tình trong các tuyệt tác âm nhạc của Văn Cao thường là mùa thu và mùa xuân. Mùa thu trong nghệ thuật thường gắn với hoài niệm, còn mùa xuân thì gắn với đoàn tụ, sum họp. Trong sáng tác của ông, mùa thu thường đẹp buồn, mơ màng và xa vắng (Buồn tàn thu, Suối mơ, Thu cô liêu, Trương Chi…), còn mùa xuân thường ấm áp, đằm thắm nhưng lắng dịu, không rộn ràng, náo nhiệt (Bến xuân, Mùa xuân đầu tiên,…). Mùa thu và mùa xuân là đối tượng xúc cảm của nhiều nghệ sĩ lãng mạn giai đoạn 1932-1945 (Chế Lan Viên, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Bích Khê, Đặng Thế Phong, Cung Tiến, Đoàn Chuẩn,…). Văn Cao của thời tiền chiến và trong những năm kháng chiến chống Pháp (1945-1954) với cái tôi trữ tình đầy ắp cảm hứng lãng mạn (lãng mạn tình yêu và lãng mạn cách mạng), ông đã tạo nên nhiều tình khúc bất hủ. Trong âm nhạc hiện đại, Văn Cao được đánh giá là một trong ba cái đỉnh của tam giác tân nhạc ở Việt Nam thế kỷ XX cùng với Phạm Duy và Trịnh Công Sơn. Điều đó cũng có cơ sở. Âm nhạc của Phạm Duy giàu chất dân ca, tình tứ và duyên dáng; nhạc của Trịnh Công Sơn giàu triết lý về thân phận con người, nhạc của Văn Cao đầy bâng khuâng, bảng lảng của sông nước, mây trời. Điểm gặp gỡ của cả ba ông là sự hòa trộn của tâm hồn Việt với văn hóa truyền thống và giai điệu, tiết tấu của âm nhạc hiện đại. Và một lợi thế khác của cả Văn Cao, Phạm Duy và Trịnh Công Sơn là ca từ trong nhiều ca khúc của họ không khác gì lời thơ của những thi phẩm nổi tiếng xưa nay trên thế giới. Chú thích: 1 Có bản chép là thuyền nan (loại thuyền nhỏ đan bằng nan tre). Tuy nhiên, trong ca khúc lãng mạn, sang trọng này, có lẽ, Văn Cao dùng cụm từ thuyền lan (theo Hán ngữ là “lan chu” hay “mộc lan chu”, tức con thuyền làm bằng gỗ mộc lan, thường được gọi là thuyền lan). 2 Trong hồi ký của Phạm Duy, ông nhớ Văn Cao viết là “Hồn cầm phong hương” chứ không phải là “phong sương” như nhiều bản chép. “Hồn cầm phong hương hình dáng xuân tàn” có nghĩa là hương sắc mùa xuân đã được phong kín trong hồn đàn. Giải thích như thế có thể hợp lý và có nghĩa tường minh.

Thuộc đề tài:

Liên kết:

https://lyluanphebinh.vn/tin-tuc/chuyen-sanchuyen-de/2450/the-gioi-nhac-hoa-tho-cua-van-cao